وبلاگ
هایگروستات 2025 | راهنمای کامل انتخاب، نصب و قیمت کنترلر رطوبت صنعتی
هايگروستات 2025 | راهنماي کامل انتخاب، نصب، تنظيم و قيمت کنترلر رطوبت صنعتي
کنترل خودکار رطوبت در صنايع مدرن فقط يک آيتم رفاهي نيست؛ مستقيما بر کيفيت محصول، ايمني تجهيزات و بهره وري فرايند اثر ميگذارد.
تغييرات رطوبت ميتواند باعث تورم مواد پليمري، کلوخه شدن پودرها، خطاي سنسورها، رشد ميکروبي و حتي جرقه ناشي از الکتريسيته ساکن شود.
هايگروستات به عنوان کنترلر رطوبت مغز فرمان است که با دريافت مقدار رطوبت از سنسور، تجهيزات رطوبت ساز يا رطوبت زدا و تهويه را هوشمندانه فعال ميکند تا محيط در بازه هدف بماند.
⚡ هايگروستات چيست؟ تفاوت با رطوبت سنج معمولی
هايگروستات يک کنترلر حلقه باز يا بسته براي کنترل رطوبت نسبي است که داراي ورودي سنسور رطوبت و خروجي رله يا SSR و گاهي آنالوگ 4-20mA / 0-10V ميباشد.
درحالي که رطوبت سنج فقط اندازه گيري و نمايش ميکند، هايگروستات علاوه بر اندازه گيري، بر اساس Setpoint و هيسترزيس دستور روشن و خاموش به تجهيزات ميدهد.
بنابراين اگر به کنترل فعال نياز داريد، هايگروستات انتخاب درست است.
🌡️ تفاوت هايگروستات و هيدروستات – راهنماي فني
تشابه اسمي گاهي سردرگمي ايجاد ميکند: هايگروستات رطوبت هوا را کنترل ميکند (Humidity)، اما هيدروستات براي کنترل سطح مايع يا فشار مايعات به کار ميرود (Hydro).
از نظر فني، ورودي هايگروستات سنسورهاي RH مثل خازني پليمري است، درحالي که هيدروستات از شناور، پرشر سوئيچ يا ترانسديوسر سطح/فشار استفاده ميکند.
هدف کنترلي و منحني هاي پاسخ کاملا متفاوت است؛ جايگزيني اين دو نه ممکن است نه منطقي.
انواع هايگروستات هاي تابلويي (ديجيتال، آنالوگ، Programmable)
هايگروستات ديجيتال تابلويي
داراي نمايشگر، دقت بالا، منوي تنظيم Setpoint و هيسترزيس، آلارم هاي بالا/پايين، قفل منو و گاهي درگاه Modbus/RTU.
مناسب خطوط حساس، اتاق هاي کنترل و اتوماسيون مرکزي.
هايگروستات آنالوگ
اقتصادي و ساده با پيچ تنظيم. مناسب انبارها، فن کويل هاي صنعتي و کاربردهاي عمومي که نياز به نمايش دقيق ندارند.
هايگروستات Programmable
قابليت تعريف پروفايل رطوبت، زمانبندي، چند خروجي مجزا براي رطوبت ساز و رطوبت زدا، اينترلاک فن/هيتر و رکورد رخدادها.
ايده آل براي گلخانه هاي پيشرفته و سالن هاي توليد حساس.
مکانيزم عملکرد هايگروستات در سيستم هاي کنترل رطوبت
سنسور رطوبت (عموما خازني پليمري يا ديجيتال مجتمع مانند خانواده هاي SHT/HS) مقدار RH را اندازه گيري و به کنترلر ارسال ميکند.
کنترلر با مقايسه مقدار PV و Setpoint و اعمال هيسترزيس براي جلوگيري از قطع و وصل مکرر، خروجي ها را فعال ميکند:
- مد Dehumidify: اگر RH بالاتر از Setpoint+Hys شود، رطوبت زدا يا فن تهويه روشن و پس از رسيدن به Setpoint-Hys خاموش ميشود.
- مد Humidify: اگر RH پايين تر از Setpoint-Hys شود، رطوبت ساز فعال و با عبور از Setpoint+Hys غيرفعال ميگردد.
- در مدلهاي پيشرفته، کنترل تناسبي با خروجي آنالوگ يا PWM براي رطوبت سازهاي الکتريکي/اولتراسونيک ممکن است.
📊 استانداردهاي هايگروستات صنعتي (دقت، رنج کنترل، خروجي ها)
| پارامتر | راهنماي فني |
|---|---|
| دقت | ديجيتال هاي صنعتي معمولا ±1.5 تا ±2%RH در 25°C. براي فرايندهاي بسيار حساس به ±1%RH نزديک شويد. |
| رنج کنترل | 0 تا 100%RH متداول؛ براي سالن هاي توليد عمومي 30 تا 70%RH کافي است. |
| زمان پاسخ | 5 تا 15 ثانيه براي سنسور خازني با فيلتر محافظ. جريان مناسب هواي سنسور مهم است. |
| خروجي | رله 5A/10A، SSR، يا آنالوگ 4-20mA / 0-10V. آلارم مجزا توصيه ميشود. |
| کلاس حفاظت | داخل تابلو IP20، نصب روي درب يا محيط آلوده IP54 يا بالاتر به همراه آب بندي صحيح. |
| سازگاري EMC | رعايت ايمني الکتريکي و ايمني در برابر نويز صنعتي براي عدم انحراف قرائت. |
🏭 کاربرد هايگروستات در گلخانه و صنايع غذايي
در گلخانه، RH صحيح باعث بهبود فتوسنتز، کاهش تنش آبي و پيشگيري از بيماري هاي قارچي ميشود.
در سالن هاي توليد غذايي و دارويي، کنترل رطوبت از کلوخه شدن پودرها و رشد ميکروبي جلوگيري ميکند.
در انبارها، هايگروستات مانع کپک زدگي، زنگ زدگي و صدمه به بسته بندي ميشود.
در مونتاژ الکترونيک، RH مديريت شده خطر الکتريسيته ساکن را کاهش ميدهد.
مزاياي استفاده از هايگروستات در اتوماسيون
- پايداري کيفيت محصول و کاهش ضايعات.
- افزايش عمر تجهيزات و کاهش توقف ناگهاني.
- صرفه جويي انرژي با کنترل مبتني بر نياز و هيسترزيس منطقي.
- يکپارچگي با PLC/SCADA براي مانيتورينگ و گزارش دهي.
معيارهاي انتخاب هايگروستات مناسب (رنج، دقت، Relay)
- رنج مطلوب RH: بر اساس استاندارد فرايند، مثلا 40 تا 60%RH براي سالن بسته بندي.
- دقت و پايداري: براي صنايع حساس دقت ≤ ±1.5%RH و کاليبراسيون دوره اي در نظر بگيريد.
- خروجي ها: تعداد و ظرفيت رله، وجود خروجي آنالوگ براي کنترل تناسبي.
- سنسور: خازني با فيلتر گردوغبار/اسپلش، کابل سنسور قابل تعويض و طول مجاز مناسب.
- تغذيه: 24VDC يا 220VAC بسته به تابلو. قيمت هايگروستات را در کنار هزينه مالکيت بسنجيد.
- رابط: نمايشگر خوانا، آلارم، قفل تنظيمات، ارتباط Modbus در صورت نياز.
🔧 نحوه نصب و تنظيم هايگروستات در سيستم هاي صنعتي
- جانمايي: نصب تابلويي دور از منابع حرارت/رطوبت موضعي. سنسور در مسير جريان هواي واقعي محيط قرار گيرد.
- نصب مکانيکي: در مدل پنلي، برش cut-out مطابق کاتالوگ؛ در مدل ريلي، نصب بر ريل DIN.
- سيم بندي: تغذيه، ورودي سنسور و خروجي رله/آنالوگ طبق ديتاشيت. شيلد کابل سنسور به زمين متصل شود.
- راه اندازي: تنظيم Setpoint، انتخاب مد Humidify/Dehumidify، تعريف هيسترزيس و تست عملکرد.
- تحويل: مستندسازي تنظيمات، آموزش اپراتور، ثبت آستانه هاي آلارم.
⚙️ تنظيمات تخصصي هايگروستات (Setpoint و هيسترزيس)
Setpoint مقدار هدف RH است. هيسترزيس ناحيه امن براي جلوگيري از قطع و وصل مکرر خروجي است.
براي رطوبت زدايي در سالن عمومي، هيسترزيس 3 تا 5%RH مناسب است؛ براي فرآيندهاي بسيار حساس ميتوانيد به 1 تا 2%RH کاهش دهيد به شرط آنکه خروجي تناسبي يا تاخير زماني داشته باشيد.
فعال سازي Delay درگيري/رهاسازي از استارتهاي مکرر موتور جلوگيري ميکند.
ارتباط هايگروستات با سيستم هاي تهويه و رطوبت ساز
- Dehumidify: فرمان به اگزاست فن/هواساز با کويل سرد؛ اينترلاک ضد يخ و کنترل کندانس در نظر گرفته شود.
- Humidify: فرمان به رطوبت ساز بخار/اولتراسونيک؛ قفل ايمني سطح آب و قطع دربازه هاي ممنوع تعريف شود.
- تهويه: همزمان با دو حالت بالا، تهويه عمومي براي يکنواختي RH فعال بماند.
- يکپارچگي: ارسال مقدار RH و وضعيت خروجي ها به PLC/SCADA براي مانيتورينگ مرکزي.
🛠️ نگهداري دوره اي و کاليبراسيون هايگروستات
- گردگيري سنسور و بازبيني فيلتر محافظ هر 2 تا 3 ماه.
- بررسي اتصالات و سفت بودن ترمينالها ماهانه.
- کاليبراسيون با رفرنس قابل اعتماد هر 6 ماه؛ اعمال Offset در منو در صورت نياز.
- پايش لاگ آلارمها و بازبيني الگوهاي خطا براي پيشگيري از خرابي.
مشکلات رايج هايگروستات و راه حل هاي تخصصي
- نوسان شديد RH: هيسترزيس کم يا جانمايي بد سنسور؛ هيسترزيس را افزايش يا جريان هوا را اصلاح کنيد.
- قرائت اشتباه: آلودگي يا پيري سنسور؛ تميزکاري يا تعويض سنسور و اعمال آفست.
- قطع و وصل مکرر رله: تاخير زماني و Deadband تعريف شود؛ خروجي تناسبي در نظر بگيريد.
- عدم تأثير کنترل: ظرفيت ناکافي رطوبت ساز/زدا؛ محاسبات ظرفيت بازبيني و تهويه بهبود يابد.
❓ سوالات متداول درباره هايگروستات
قيمت هايگروستات به دقت، نوع سنسور، تعداد خروجي ها و امکانات ارتباطي بستگي دارد.
آيا هايگروستات تابلويي براي انبار مناسب است؟ بله؛ مدل آنالوگ اقتصادي هم پاسخگو است، ولي ديجيتال با آلارم بهتر است.
فرق هايگروستات با رطوبت سنج چيست؟ هايگروستات کنترل ميکند، رطوبت سنج فقط نمايش ميدهد.
تفاوت هايگروستات و هيدروستات چيست؟ اولي رطوبت هوا، دومي سطح/فشار مايعات را کنترل ميکند.
آيا بدون تهويه مناسب نتيجه ميگيريم؟ خير؛ تهويه براي يکنواختي RH ضروري است.
🔧 نحوه نصب و تنظيم هايگروستات در سيستم هاي صنعتي
مراحل نصب، سيم بندي و تست در بخش نصب توضيح داده شد؛ پس از راه اندازي، صحت قرائت با مرجع کاليبره سنجيده شود.
رطوبت سنج تابلويي را مطالعه کنيد.
مقايسه با ساير تجهيزات کنترلي در مقاله
ترموستات تابلويي ارائه شده است.
کاربردهاي مشابه در مقاله
فن فيلتر تابلويي بررسي شده است.
نتيجه گيري و جمع بندي
هايگروستات هسته کنترلي مديريت رطوبت در محيط هاي صنعتي است.
با انتخاب درست رنج و دقت، تعيين منطقي Setpoint و هيسترزيس، جانمايي اصولي سنسور و يکپارچگي با تهويه و رطوبت ساز،
ميتوانيد پايداري کيفيت محصول، ايمني تجهيزات و صرفه جويي انرژي را همزمان محقق کنيد.
پيش از خريد، به کنار هم سنجيدن مشخصات فني، امکانات ارتباطي و قيمت هايگروستات توجه کنيد تا بهترين بازده را به دست آوريد.
🛠️ نگهداري و عيب يابي هايگروستات
برنامه نگهداري دوره اي مبتني بر وضعيت با تمرکز بر سنسور و اتصالات، کليد موفقيت در کنترل پايدار رطوبت است.
از نمایندگی‌های معتبر مثل شرکت راد مهر صنعت تاو یا
Koomesh.com می‌توانید خرید کنید.
ارتباط با ما
📞 مشاوره فنی: 09124878488
📞 استعلام قیمت: 02133910267 – 09120420132 – 02133915096 – 02133909874
🌐 وبسایت: Koomesh.com
✅ نماینده رسمی محصولات آریل تک کانادا
ترموستات تابلویی هیتر کومش
